سیلیکاژل چیست؟

سیلیکاژل چیست؟ بسته های کوچک پر از دانه های شفاف و متخلخل که در وسایل مختلف دیده می شوند، سیلیکون دی‌اکسید یا همان سیلیکاژل هستند. این دانه ها می توانند رطوبت هوا را به درون خود بکشند و حفظ کنند.در نتیجه رطوبت موجود در هوا از بین رفته و محیط خشک می شود. در واقع کاربرد سیلیکاژل خشک نگه داشتن هر چیزی است که ممکن است در اثر رطوبت آسیب ببیند و یا کپک بزند. در ادامه به توضیح کاربرد سیلیکاژل می پردازیم.

انواع سیلیکاژل

• دسته اول: گلوله های روشن متخلخل که به منظور خشک کردن سطوح مختلف و نیز به عنوان کاتالیست حامل، جذب کننده و جداکننده در فشارهای متغیر استفاده می شود.
• دسته دوم: گلوله های شفاف سفید رنگ برای کاربرد خشک کردن مایعات و همچنین به عنوان کاتالیست حامل استفاده می شود.
• دسته سوم: ماده‌ای شفاف و دارای تخلخل که برای ساخت بسته سیلیکاژل به عنوان ماده اولیه استفاده می شود.
• دسته بندی سیلیکاژل از لحاظ رنگ

به طور کلی سیلیکاژل از لحاط رنگ بندی در سه دسته تقسیم بندی می شود که عبارتند از:

سیلیکاژل بی رنگ:

به جهت فاقد رنگ بودن سیلیکاژل بی رنگ، تشخیص فعال بودن آن پس از جذب رطوبت کار آسانی نمی باشد. برای این منظور می توان از کارت نشانگر رطوبت استفاده کرد.

سیلیکاژل آبی:

سیلیکاژل آبی از ترکیب سیلیکاژل با نمک کبالت به وجود می آید. سیلیکاژل آبی در حالت فعال و در حالت غیرفعال یا همان اشباع به رنگ صورتی تبدیل می گردد. از سیلیکاژل آبی در مواردی که نسبت به رطوبت هوا از حساسیت بیشتری برخوردار هستند استفاده می شود چون با غیرفعال شدن یا به عبارتی اشباع شدن آن به وضوح قابل تشخیص می باشد. استفاده از این محصول در صنایع غذایی و دارویی توصیه نمی شود. احیا این محصول در دمای 120 درجه سانتیگراد انجام می شود.
سیلیکاژل نارنجی: سیلیکاژل نارنجی نوع برتر سیلیکاژل است و به تازگی جایگزین سیلیکاژل آبی به علت عدم استفاده از نمک کبالت، به عنوان عامل ترکیبی شده و از ایجاد آلودگی در محیط زیست جلوگیری می کند. این سیلیکاژل نارنجی بعد از اشباع، به رنگ نارنجی کمرنگ و یا سبز تیره تبدیل می شود. برای احیا آن می توان از دمای 110 درجه سانتیگراد استفاده کرد. از این نوع سیلیکاژل در صنایعی که ارتباط مستقیم با محصولات دارد به راحتی می توان استفاده نمود.

سیلیکاژل در پنجره های دوجداره

در شیشه های دوجداره درزگیر نقش مهمی در جلوگیری از ورود رطوبت به فضای بین پنجره دوجداره دارد. اما زمانی که درزگیری دچار ایراد و مشکل شده باشد، شاهد ایجاد رطوبت و میعان در فضای داخل شیشه خواهیم بود و رطوبت به داخل فضای بین دوجداره نفوذ می کند.هر چند این رطوبت موجود در بین شیشه پنجره کم و ناچیز باشد، اما بر اثر نفوذ گرما ممکن است لکه های آزار دهنده ای ایجاد شود و همچنین بر اثر گذر زمان تعداد این لکه ها بیشتر خواهد شد. در این شرایط استفاده از سیلیکاژل بسیار مفید خواهد بود.

راه حل مشکل رطوبت پنجره های دوجداره استفاده از اسپیسر است. اسپیسرها برای شیشه های دوجداره آلومینیومی یا پلاستیکی هستند را می توان به سیلیکاژل آغشته کرد تا هوای بین شیشه را خشک کنند و مانع ایجاد رطوبت شوند.در این حالت در صورت نادرست بودن تنظیمات اسپیسرها، سیلیکاژل عملکرد درستی نخواهد داشت و رطوبت ایجاد می شود. بنابراین کنترل سلامت اسپیسرها در این رابطه، بسیار مهم است. در صورت ایراد در اسپیسر نمی توان توقع عملکرد درست از سوی سیلیکاژل را داشت.

مزایای استفاده از سیلیکاژل

• سیلیکاژل یک ماده ضد اشتعال است.
• با گرم کردن سیلیکاژل می توان چندین بار آن را مورد استفاده قرار داد.
• قیمت این ماده بسیار پایین است.
• در صورت شرایط مناسب نگهداری ماندگاری بسیار بالایی دارد.
• این ماده کاملا بی اثر است و باعث بروز مشکل در مجاورت مواد دیگر نمی شود.
• به راحتی بسته بندی می شود و در بسته بندی هایی با اندازه های مختلف و کاربردهای متنوع قابل استفاده است.
  سیلیکاژل غیر سمی، بدون بو و خورندگی است و در عین حال دارای ویژگی های حرارتی و شیمیایی بسیار پایداری نسبت به سایر رطوبت گیرها است.
• این ماده در عین جذب رطوبت، از نظر فیزیکی بدون تغییر باقی می ماند و ظاهر ناخوشایندی پیدا نمی کندبه این معنا که سیلیکاژل، رطوبت را تا 40 درصد از وزن خود جذب می کند و اندازه آن
• بزرگ و متورم نمی شود.

کاربرد سیلیکاژل

اساسا سیلیکاژل برای از بین بردن رطوبت در هر محیطی قابل استفاده است. این ماده بسیار در دسترس و مقرون به صرفه است. در حقیقت حتی اگر تجهیزات با دقت بسته بندی شوند، باز هم ممکن است در اثر رطوبت موجود در مواد بسته بندی، هوای داخل بسته ها نامناسب باشد و کالاها آسیب ببینند. محافظت ایمن از محصول در برابر رطوبت، به عمر محصول می افزاید، در ادامه به برخی از مهمترین کاربردهای سیلیکاژل می پردازیم:

1. به عنوان کاتالیزور در واکنش های مصرف آب استفاده می شود. سیلیکاژل، تمایل به جذب یون های فلزی آب را دارد و به جداسازی و تصفیه آب در مواد دارویی کمک می کند.
2. پس از حذف ناخالصی های جذب شده توسط این رطوبت گیر، با استفاده از حلال هایی مانند کلروفرم، می توان بارها و بارها در بسته بندی از آن استفاده کرد.
3. به دلیل قابلیت مقاومت در برابر رطوبت، کنترل و ضد خوردگی، در رنگ آمیزی و پوشش سطوح رنگ شده، چوبی، سقف و پوشش های کاغذی مورد استفاده قرار می گیرد.
4. از خواص ضد استاتیک و چسبندگی سیلیکاژل در صنعت چاپ و جوهر برای جلوگیری از پخش شدن رنگ، خشک شدن سریع جوهر و وضوح و توسعه رنگ استفاده می شود.
5. از ویژگی های ضد مسدود شدگی، پر کنندگی، بافت دار کردن و ایجاد وضوح بالای سیلیکاژل نیز می توان برای فیلم ها و سایر المان ها در صنعت پلاستیک استفاده کرد.
6. این رطوبت گیر در صنعت مواد غذایی و محصولات آرایشی و بهداشتی نیز به جریان پایداری و امولسیون و فیلتراسیون کمک می کند.
7. همچنین در صنایع پوشاک و منسوجات و فرش و گلیم، استفاده از این رطوبت گیر به جلوگیری از پوسیدگی و از بین رفتن کالاها کمک می کند.

نتیجه گیری

سیلیکاژل ماده ای ارزان قیمت و در دسترس به مقدار بسیار زیاد است و با توجه به فراوانی و سهولت در دسترسی به آن و از طرف دیگر ویژگی جاذب رطوبت بودن آن در حالیکه قابل استفاده در کنار تمامی مواد شیمیایی است آن را به یک ماده ی بسیار مفید و پرکاربرد تبدیل می کند. در این مقاله به بیان ویژگی ها و کاربرد سیلیکاژل پرداختیم، امیدواریم از این مطالب استفاده لازم را برده باشید.